بنیامین صادقی کارشناس روابط بین الملل
حمایت و ورود ابتکار آمیز ایران از طرح صلح معامله ی قرن می تواند سبب حرکت سازنده در مسیر رفع تحریم های متعدد و گسترده احتمالی، اعتماد سازی متقابل و سازنده با ایالات متحده و شکل گیری یک روند موزون و هارمونی متناسب امنیتی و دفاعی در منطقه گردد و می تواند کمک شایانی به ایران در دستیابی به یک تفاهم و توافق اصلاحی و جایگزین برجام نماید. و حمایت ایران در کنار چند کشور مهم عربی مانند عربستان، مصر، قطر، امارات و بحرین و غیره از طرح صلح اسراییل و فلسطین می تواند ابتکاری تاریخی و هوشمندانه از سوی ایران تلقی گردد. به نظر می‌رسد که یک کشور و از جمله ایران باید ابتدا به ساکن از هر پیشنهاد صلح و پیشنهاد گفت و گو و تفاهمی و رویکردهای خشونت پرهیز حمایت کند و از هر ساز و کاری که به کاهش منازعات طرفین مخاصمه کمک شایسته کند، پشتیبانی نماید و در واقع این طرح صلح، شاید می‌تواند ابتکاری بسیار خوب و به موقع به جهت ایجاد تفاهم و همگرایی بین کشورهای منطقه و فایق آمدن بر اختلافات چندین دهه ای باشد.
و برای عملیاتی شدن چنین طرحی از آن جایی که کشورهای مختلف منطقه و فرا منطقه دارای منافع، رویکردها و دیدگاه های مختلف و متعددی می باشند و نیز ممکن است تعاریف شان از صلح و امنیت تا حدودی با هم متفاوت باشد، لذا ورود ایران برای گفت و گو در مورد جوانب این طرح و سنجش و ارزیابی تمام سطوح آن، می تواند زوایای تاریک این طرح را از ابعاد مختلف روشن نموده و باعث برجسته تر شدن نقاط مشترک بین کشورهای منطقه و شناخت بهتر موارد اختلاف بین کشورها و یافتن زمینه های مشترک همکاری های مشترک احتمالی باشد و در این مسیر کار کارشناسی و تحلیل های دقیق دیپلماتیک و حقوقی و مذهبی در پیشبرد و تسهیل و کاستن از نقاط ضعف آن و برجسته تر نمودن نقاط قوت آن طرح، می تواند کمک اساسی نماید. و چنین به نظر می رسد که در مجموع ایران باید در سطح ملی و منطقه ای و در جهت تامین امنیت و منافع ملی خویش و نیز در راستای تامین و به روزرسانی باورها و انگاره های ایدئولوژیک خویش از چنین طرحی استقبال و حمایت نموده چرا که اگر منازعه بین اسراییل و فلسطین به عنوان یک منازعه ی کهن، پیچیده، عمیق، تاریخی، فراگیر و ایدئولوژیک و دینی و مذهبی، بتواند به راه حلی میانه بین طرفین دست یابد باعث آرامش و دوستی و ثبات و صلح پایدار و چه بسا ابدی بین کشورهای منطقه شده و سبب مناسبات نزدیک تر و حسنه تر در بین آنها خواهد گردید.
و نیز سبب کاهش مسابقات تسلیحاتی غیرضروری در منطقه گردیده و پایانی بر ایران‌هراسی های رایج در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود و نیز این پیمان امنیتی دو جانبه بین اسراییل و فلسطین می‌تواند رشد یافته و سبب شکل گیری و گسترش رژیم های حقوقی جدید و مبتنی بر همکاری و چندجانبه گرایی و عقد پیمان های سه جانبه و چند جانبه بین کشورهای منطقه گردد و در سایه اعتماد و همکاری های متقابل بین کشورهای منطقه، شاهد امنیت و صلح پایدار تر و کاهش تعداد جنگ های رایج منطقه خواهیم بود و نیز از آن جایی که بیشتر کشورهای منطقه، روابط و مناسبات نزدیک و حسنه ای را با ایالات متحده دارند، هر گونه اخلال و مخالفت نظری و عملی ایران با این طرح صلح، مانع شکل گیری روابط حسنه ایران با کشورهای منطقه و به طور خاص مجموعه کشورهای عربی منجر خواهد گردید که عوارض و هزینه های آن مستقیما ایران را تهدید می نماید.
همچنین این طرح صلح می‌تواند سبب روابط نزدیک تر و تعریف همکاری های مشترک ایران و کشورهای منطقه گردد و می‌توان برای ارزیابی بهتر و کامل تر این طرح، اتاق فکر و اتاق کارهای ویژه‌ای را تشکیل و نظرخواهی های متعدد عمومی و آکادمیک متعددی را برای آن تعریف نمود و از شهروندان و کارشناسان موافق و مخالف طرح، نظر سنجی های علمی مبتنی بر شواهد و آمارو مستندات را نمود و نیز ایران می‌تواند به کشورهای منطقه سفر کرده و در خصوص جنبه‌های این طرح به رایزنی و گفتگو بپردازد، چراکه اگر مشکلات اسراییل و فلسطین به یک راه حل فوری تر و نزدیک تر و مرضی الطرفین تر برسد، زمینه بسیاری از همکاری های امنیتی و دفاعی در منطقه شده و بستر و امکان بروز و اجرایی شدن بسیاری از تفاهم نامه های مشترک شکل می گیرد.
و نیز چنان چه ایران به طور واقعی و حقیقی به دنبال صلح و ثبات و امنیت و همگرایی و تلاش در جهت چندگونگی فرهنگی و تمدنی و گوناگونی رویکردهای توسعه ای در منطقه باشد، باید به این نکته مهم توجه نمود که صلح و ثبات در منطقه با نادیده گرفتن اسراییل و هم پیمان بزرگ آن، یعنی ایالات متحده امریکا امکان‌پذیر نیست و باید حتی الامکان به دنبال راه حل های میانه و مرضی‌الطرفین بین اسراییل و فلسطین بود که منافع دو طرف و سایر طرف های درگیر در آن منازعه را تامین نمایند و ایران می‌تواند با ابتکارات دیپلماتیک و حقوقی خود، به این طرح صلح ورود کرده و سبب بهبودی نقاط ضعف و کاستی های احتمالی آن شده و از همه امکانات خود در این مسیر بهره ببرد و باید حتی الامکان از نگاه های بدبینانه و حذفی و تنفر آمیز به هر طرح صلحی ابتدا به ساکن پرهیز نمود و از بیشتر کارشناسان حقوقی و دیپلماتیک برای بهتر شدن جنبه‌های آن بهره جست و در واقع شاید بهتر است که نباید ناامید بود و برای به نتیجه رسیدن این طرح صلح که هم منافع اسراییلی ها و هم منافع فلسطینی‌ها و هم کشورهای منطقه را تامین نماید، تلاش مشترک نمود.
تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل