تحریم های ایالات متحده آمریکا :پیامد ها و راهکار ها

دکتر محمد منصور نژاد

1)چشم انداز تحریم امریکا بر مردم
به نظرم تاثیر این تحریم را می توان در دو سطح بررسی و تحلیل نمود: ذهنیت مردم نسبت به تحریم؛ واقعیت تحریم.
یک: ذهنیت تحریم. از قدیم می گفتند اگر از چیزی می ترسی خودت را با آن مواجه کن. تا کنون رسانه های آمریکایی و صداهای متاثر از آنها می توانستند بگویند قرار است اتفاق بزرگ و کمر شکنی برای ایران رخ دهد. این ارعاب و تهدید ذهنیتی ایجاد می نمود که بر قیمت ارز و کالا و... تاثیر منفی می گذاشت. اما با عبور از 13 آبان، ذهنیت مردم عادی شده و از ماههای پیش، ساده تر با موضوع کنار می آید. در نتیجه از عوارض آن که خرید بی هنگام و احتکار بی مورد و.. بود، کاسته می گردد.
دو: واقعیت تحریم: چیز واضحی است که علی رغم مخالفت های قدرت های اروپایی و روسیه و چین با تصمیم ترامپ، این تحریم ها، سیاستگذاری به ویژه اقتصادی در کشور را دشوار می سازد. زیرا خواه ناخواه نفت (که رکن رکین عمده برنامه ریزی هاست) کمتر فروخته شده  و قدرت مانور ایران نسبت به ماه و سالهای پیش کمتر خواهد شد. از عوارضش آن است که تورم، بی اعتمادی برای سرمایه گذاری، شبه بحران در کارخانه جات برای پرداخت حقوق و ... در پیش خواهیم داشت.
2)همزمانی مشکلات و راهکار عملی:
امکانات مادی و منابع مالی کشور محدود است و محدودتر خواهد شد. از این رو اجمالا اولویت بندی در تخصیص منابع و مدیریت سایر ابعاد که جوهره اقتصادی ندارند (سیاستهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و...)  در مدیریت بحران در این مقطع مهم است، و با کمترین هزینه مادی قابل تحقق است و بلکه برخی اصلا هزینه مادی ندارد. و اما تفصیل این راهکارها به شرح زیرند:
یک: در سطح ملی برای هر مشکلی نهاد و دستگاهی ماموریت دارد. از این رو مثلا قرار نیست مشکلات زیست محیطی را مسئولین اقتصادی حل نمایند و بالعکس. پس هر دستگاهی برای بحران متناسب با تقسیم کاری که وجود دارد، تصمیم سازی، تصمیم گیری و اقدام خواهد شد؛
دو: باید بین نیاز های اساسی و نیاز های ثانویه تفکیک دقیق صورت گرفته و منابع و هزینه های بیشتری برای تامین نیازهای اساسی منظور گردد؛
سه: شفافیت، اطلاع رسانی به موقع و صداقت با مردم بسیاری از عملیات روانی بیگانگان را خنثی می سازد؛
چهار: اقدامات جدی، صریح و واقعی در برخورد با متخلفان رده های بالا و مقامات در ایجاد اعتماد در سطح ملی موثر بود و شکاف دولت – ملت را کم می نماید؛
پنج: پاسخگویی به موقع به پرسشهایی که در فضای مجازی به شکل مطالبات عمومی ظاهر می گردد، در آرام نمودن فضای کشور موثر است؛
شش: ظاهر ننمودن شکافها و اختلاف بین کارگزاران، در حفظ آرامش بسیار کارساز است؛
هفت: عدم ورود نهادهای نظامی – امنیتی به حیطه های غیر ماموریت خود، در بازگشت آرامش بسیار موثر است؛
هشت: اعلام عفو عمومی و آزادی زندانیان سیاسی و مطبوعاتی و رهایی محصورین؛
نه: دعوت از فعالان نهادهای مدنی برای مشارکت در امور و تقدیر از تشکل های مردم نهاد در زمینه های مختلف (فعالان محیط زیست تا....)؛
ده: اطاق های فکر تخصصی برای هر معضل با حضور بهترین کارشناسان هر مساله، فارغ از جهتگیری های سیاسی، جناحی، قومی و... و تعهد به عمل به تجویزهای آنها در سطح ملی؛
یازده: عزل مسئولین غیر مرتبط با شغل و حرفه و نصب مسئولان کشوری متناسب با تخصص فرد با کار؛
دوازده: خارج نمودن صدا وسیما از مدیریت انحصاری و از حالت تک صدایی؛
سیزده: استقبال از نقد و انتقاد همه صاحبان قلم و اندیشه درباره وضعیت کشور؛
چهارده: به بازی گرفتن گروه های مرجع و مراجع اقتدار هر قشر اجتماعی از اقشار در رسانه ها و در تصمیم گیری ها؛
پانزده: جوانگرایی در تدبیر مسایل کشور و اعلام برکناری شخصیت های با سنین بالا؛
شانزده: جایگزین نمودن فعالیت های فرهنگی اجتماعی در سطح منطقه به جای موشک پرانی و حضور نظامی در خاور میانه؛
هفده: فعال نمودن دیپلماسی عمومی در کنار دیپلماسی رسمی است که در این رهیافت نهادهای مردمی وارد دادوستد فکری و عملی با هم وزن های خود در کشور های دیگر (به ویژه کشورهای همسایه) می شوند؛
هیجده: شنیده شدن یک صدای رسمی از جمهوری اسلامی ایران فراتر از مرزها و البته این صدا باید از زبان وزارت خارجه و کارگزارنش شنیده شود، که چنین رسالتی بر دوش دارند؛
نوزده: استقبال از کنوانسیون های جهانی که سیاست و روابط بین الملل ایران را در ابعاد مختلف در دنیا تسهیل می سازند؛
بیست: ایجاد موازنه مثبت با قدرتهای جهانی غرب و شرق، به جای تمرکز بر غرب و یا بر شرق؛
و....

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل