سیده مسعوده میر مسعودی: عضو هیئت تحریریه

 مقایسه روانشناختی نفوذ در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا از این نظر اهمیت دارد که رای دهندگان در انتخابات آمریکا در این دوره بیش از پیش متاثر از پروسه نفوذ توسط کاندیداتور ها هستند واز این نظر توجه به این مقایسه از اهمیت زیادی برخوردار است لذا برای انجام این مقایسه برای رای دهندگان باید به دو سوال پاسخ دهیم ؛

۱-نکته اول آنکه یک کاندیدا برای نفوذ بر دیگران باید چه ویژگی های روانشناختی داشته باشد؟

۲-دوم آنکه ویژگی شخصیتی رای دهندگان چیست و چه خصوصیاتی در آنها راه را برای تاثیر پذیری هموار می کند؟

در این تحلیل کوشش داریم تا از منظر نفوذ به موشکافی روانشناختی اقبال این دو کاندیدای دموکرات و جمهوری خواه آمریکا در کسب رای مردم این کشور بپردازیم.

نفوذ خود یک مفهوم مستقل است که از لحاظ تعریف آن را می توان ظرفیتی برای تاثیر گذاری بر رفتار دیگران نامید .

نفوز را می توان حتی قدرتی نرم و پتانسیل یک راهبرد دانست که در تصمیم گیری افراد و دیدگاه های آنها تاثیر می گذارد و در صورت مناسب بودن بستر تاثیر گذاری باعث تغییر مسیر و اهداف افراد جامعه می شود.

برای شروع بحث نخست به موضوع دوم می پردازم ،اینکه جامعه ای که کاندیداها می خواهند در بین آنها نفوذ کنند از چه کسانی تشکیل شده ،این افراد چه خصوصیاتی دارند و از نظر روانشناختی از چه موضوعاتی متاثر می شوند ؟

دیوید آرمسترانگ ،روانکاو سازمانی می گوید ؛ افرادی خواهان نفوذ وتاثیر پذیری هستند که علاقه مند توسعه یا پرورش یک ویژگی رفتاری در خود هستند. این افراد کسانی هستند که بدنبال تولید محصول یا خلق ایده ای جدید هستند . وی معتقد است این گروه از جامعه عموما احتیاج دارند تا توسط فردی برای رشد و توسعه بر انگیخته شوند و در روند این برانگیختگی این افراد عموما بر آن فرد اتکا و اعتماد میکنند.

در نقطه مقابل ،افرادی که خود رشد و توسعه را تعریف کرده اند ،بیشتر به خود اعتماد دارند و از تاثیر پذیری کمتری نسبت به دیگران برخوردار اند . در حقیقت می توان گفت ،افرادی که از جایگاه اجتماعی خود راضی نیستند و وضعیت کنونی شان آنها را ارضا نمی کند ،یا نیاز به ارتقا به جایگاه بالاتر دارند ،در بستر تاثیر پذیران قرار می گیرند .

بلفورد بیون ،ویژگی اصلی افراد تاثیر پذیر را نیاز به تغییر به سمت رشد و تحول و توسعه می داند.

هوارد استین در مدلی که برای رهبری طراحی کرده است چنین عنوان می دارد که افراد تاثیر پذیر ،نیاز دارند تا احساس کنند که مدیران و رهبرانشان به اندازه کافی از فرایند رشد و توسعه شان حمایت می کنند .حال در جواب سوال اول در آنالیز تاثیر گذاران می توان گفت:.

ترامپ کاندیدایی که در تمام سخنانش سخن از تغییر در سیاست های جاری آمریکا را به زبان می راند ،سخنانی جدید و عملکرد هایی نو را مطرح می کند .شانس برخورداری از این طبقه نفوذپذیر را خواهد داشت. "رویای آمریکایی "در این کشور یکی از قدیمی ترین شعارهای کاندیداهای ریاست جمهوری است و از این منظر دونالد ترامپ با تکیه بر این سیگنالها، همسو با روحیات افراد تاثیر پذیر از تغییر پیش می رود و کوشش دارد تا در ذهن مخاطب خود بعنوان "قهرمان "این رویای آمریکایی در جهت بهبود زندگی مردم آمریکا شناخته شود .

در روانشناختی کاندیدای حزب دموکرات هیلاری کلینتون، باید گفت ؛ گروهی از جامعه آمریکا که کلینتون سعی در نفوذ در میان آنها دارد ،افرادی هستند که هر گونه تغییر بویژه تغییر ناگهانی را نمی پسندند و در جستجوی حد اقل های زندگی متعادل و مشتمل بر صلح و آرامش اند. کلینتون بواسطه تجارب سیاسی که دارد نسبت به ترامپ به مراتب محافظه کار تر است . او می داند که در عالم سیاست هر تغییر ناگهانی ،حتی در کلام هزینه بر است و از این رو وی سعی می کند سیاست هایش را بگونه ای مطرح کند که مردم در مقایسه با ترامپ ،وی را انتخاب کنند. تاثیر پذیران کلینتون کسانی هستند که فقط تعویض یک رییس جمهور با رییس جمهور دیگر را ترجیح می دهند و در کل بدنبال گذاری آرام در فرآیند این تغییر هستند. بنابر این باید انتظار داشت کلینتون بواسطه تجارب سیاسی خود و فارغ از توانایی های کلامی و غیر کلامی اش ،توانایی بیشتری در ایجاد ارتباط و اعتماد در مخاطبین خود خواهد داشت ،او آگاهانه و فعالانه با تاثیر پذیران عدم تغییر ،رابطه برقرار کرده و سعی در حفظ این رابطه تا پایان انتخابات دارد. البته در این بین عنصر مداومت و ثبات در حفظ رابطه نقش بسیار مهمتری را دارد و با توجه به خصوصیات طبقه مخاطب کلینتون در این رابطه ، که عموما از طبقات متوسط رو به پایین اند و فاکتور شغل و بیمه اجتماعی برایشان مهمتر از نوآوری و ایجاد کار و درآمد است ، باید به این موضوع توجه نمود که رای مخاطبین نفوذ کلینتون نسبت به ترامپ ،به مراتب شکننده تر بوده و هر لحظه ممکن است دچار تغییر شود . اثر این خصوصیت را در حوادث و حاشیه های اخیر حامیان کلینتون می توان بوضوح دید و در این راستا کلینتون کوشش دارد تا با حضور پررنگ خود در کمپین های حزبی ،به ترمیم مداوم آن بپردازد .

از سوی دیگر باید گفت فرآیند نفوذ و تاثیر پذیری ، پروسه ای زمان بر است وناگهانی و کوتاه مدت اتفاق نمی افتد ،یک کاندیدای با نفوذ ،باید از نظر درونی قوی و محکم باشد و هر نوع تزلزل رونی می تواند بسرعت اعتماد و اتکای کسب شده توسط مخاطبین را نابود کرده و مسیر تصمیم گیری رای دهندگان را دچار تغییر گند .

 جمع بندی :

در مجموع می توان گفت ،هیچ کدام از دو کاندیدا تا کنون نتوانسته اند حس اعتماد و اتکا را برای مخاطبین خود بطور کامل ایجاد کند . رسوایی های پیاپی از هر دو اردوگاه ایجاد اعتماد در مخاطبان و به طبع آن نفوذ توسط کاندیداها را در رای دهندگان تا حد قابل توجهی تضعیف کرده است ، با این حال در مقام مقایسه بنظر می رسد تا کنون کلینتون توانسته با تکیه بر ثبات در گفتار و دیدگاه های نرم تر ،بیش از دونالد ترامپ ، اعتماد و نفوذ را در مخاطبین خود ایجاد کند و در صورت تداوم این مسیر تا انتخابات ۸ نوامبر ،محتملا وارد کاخ سفید خواهد شد . با این حال نباید فراموش کرد که پدیده نفوذ ماهیتی ضمنی و اآگاهانه است که درآن اغلب، تاثیر گذار ،در مسیری ناآگاهانه توسط مخاطب پذیرش می گردد و همه چیز را در این تعامل زمان مشخص خواهد کرد.

 

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل