زهرا شریف زاده عضو هیئت تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل
مقدمه:
درعصر حاضریکی ازاندیشه‌هایی که برای بسیاری از اصحاب ایدئولوژی در سراسر جهان، جذابیت مضاعف داشته و اکنون نیز به مثابه یک «مد» سیاسی بسیار مورد توجه نسل جوان در برخی از کشورهای دنیاست، اندیشه قانون‌ستیزی، موسوم به آنارشیسم است. این سنخ از اندیشه‌های سیاسی که به دنبال فرو کشیدن نظم نمادین سیاسی در تمامی نظام‌های مستقر در دنیاست، می‌کوشد تا هرگونه وابستگی پیرامون نهاد دولت و امر حقوقی را درهم بشکند و بی‌نظمی شبه‌آنومیک را جایگزین نظم‌های نمادین موجود کند که نمود این وضعیت را امروزه در گروه های ضدنژادپرستی در قالب آنارشیست ها و آنتی فاها در آمریکا مشاهده می شود(فینی سیمون،1398)
مفهوم و تاریخچه آنتی فا
آنتی فا، در زبان های گوناگون، نام کوتاه آنتی فاشیست است ولی به نظر می رسد، این واژه در آلمان بین دو جنگ رایج شد و دوباره در دهه ۱۹۸۰، با تأسیس آنتی فای مستقل،در آلمان رایج شد. طبق واژه نامه وبستر،این واژه ابتدا در بریتانیا ی ۱۹۳۰ در مقاله ای در باره سازمان دهی آنتی فاشیسم در آلمان،مورد استفاده واقع شد. در نهایت، این واژه در خدمت هویت بخشی به و ایجاد نزدیکی بین مبارزان، ورای فرهنگ ها و زبان ها در آمد. استفاده مداوم از این واژه در ایالات متحده، با تشکیل رُز سیتی در پرتلند ارگان ( سال ۲۰۰۷) ، سپس در نیویرک و فیلادلفیا، باز می گردد.(مایک بری،1396)
آنتی فا،پاسخی به گسترش نژادپرستی
یکی از مهمترین دلائل حیات و فعالیت گروه های ضدنژاد پرستی، همچون آنتی فاها؛به علت وجود همین عنصر نژادپرستی و مشکلات متنابه از آن در جامعه آمریکا بازمی گردد به گونه ای که مسئله تبعیض نژادی و نژادپرستی در آمریکا، یکی از بزرگترین معضلات اجتماعی و اقتصادی در این کشور محسوب می شود. این معضل در نتیجه ساختار نژادپرستانه آمریکا است که ریشه‌ای تاریخی دارد و برده داری، جداسازی نژادی، مدارس جداگانه برای سرخ پوستان و اقلیت های نژادی و اردوگاه های بزرگ برای لاتنین تبارها از نمادهای آن محسوب می‌شود. حتی در میان نخبگان ابزاری و فکری در آمریکا نیز رفتارهای نژادپرستانه دیده می شود. سیاستمدارانی نظیر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور و یا استیو بنن، مشاور ارشد سابق ترامپ دارای تمایلات به شدت نژادپرستانه است. این پدیده در دانشگاه‌ها، مراکز خدماتی و درمانی، بیمارستان‌ها، مدارس و فروشگاه‌ها دیده می شود. دادگاه‌ها و نظام قضایی آمریکا نیز سیستمی دارای ساختار نژادپرستانه است و به عبارتی همیشه حق با یک سفیدپوست است. (بختیاری،1398)
بدین گونه ماجرای رنگین‌پوستان در آمریکا قصه‌ی تلخی است. سرخ‌پوستانی که مالکان اصلی این سرزمین بودند و تا سال‌ها مورد انواع تحقیر و تبعیض و تجاوز و کشتار قرار گرفتند و نهایتاً مجبور به مهاجرت اجباری شدند و سیاه‌پوستانی که به قصد بهره‌کشی از قاره‌‌ای دیگر به این کشور آورده شدند و تحت همه‌گونه ظلم و ستم قرار گرفتند، «COLORED» خوانده شدند و پست‌تر از «WHITE» مورد قضاوت قرار گرفتند. اما امروز، حتی روی کار آمدن رئیس‌جمهوری از سیاهان نتوانسته است به این تبعیض پایان دهد.(کمالی،1393)
مارک بری نویسنده کتاب "آنتی‌فا، کتابچه راهنمای ضد فاشیست"، می‌گوید جنبش آنتی‌فای آمریکا از دهه ۱۹۸۰ با گروهی به نام "اقدام ضدنژادپرستی"آغاز شدو اعضای آن با فاشیست‌ها در گردهمایی‌های پانک‌ها در غرب میانه آمریکا و جاهای دیگر درگیر می‌شدند. در دهه اول قرن بیست و یکم این جنبش تقریبا خاموش بود تا ظهور دونالد ترامپ و راست افراطی یا به اصطلاح آلت‌رایت(سوبه‌دار و ولدینگ، 1397 :1)
این گروه هابا نئونازیسم،نئوفاشیسم،نژادپرستی ومعتقدان به برتری نژادسفید. این روزها جنبشی که برخی از این افکار را نمایندگی می‌کند همان به اصطلاح آنتی فاراست. این گروه ها علی رغم پیشینه و رویکردهای سیاسی متفاوتی که دارند اما دریک چیزمشترکند و آن ضدیت بافاشیسم است و یک خط ضد دولت هم دارند.این گروه هامثل دیگر جنبش‌های اعتراضی که ریشه‌شان به آنارشیست‌های آلمان غربی در دوران جنگ سرد برمی‌گردد، هواداران آنتی‌فا اغلب همگی سیاه می‌پوشند و گاهی صورتشان را با ماسک یا کلاه کاسکت می‌پوشانند تا گروه‌های رقیب و پلیس نتوانند آنها را بشناسند.(همان)
کوکلاکس کلان، نماد نژاد پرستی در آمریکا
کوکلاکس کلان، نژادپرست ترین سازمان در آمریکاست که تاکنون جنایت‌های بسیار زیادی را در آمریکا علیه نژادها و پیروان ادیان دیگر مرتکب شده است. این گروه ائتلافی از سه جنبش افراط‌گرایی در آمریکا است که بر تفوق و برتری نژاد سفید، ملی‌گرایی سفید و دیدگاه‌های ضد مهاجرت تاکید دارند و حتی در تاریخ خود سوابقی از اقدامات ضد کاتولیک و ضد اسلامی هم داشته‌اند. این گروه حتی از ابزارهای تروریستی برای حذف اقلیت‌های نژادی و دینی نیز بهره گرفته‌اند. در حال حاضر در رسانه‌های آمریکا از این گروه با عنوان سازمان‌های راست افراطی نام برده می شود. عضویت در این سازمان‌ها محرمانه است و اطلاعات دقیقی درباره این که چه تعداد آمریکایی در این سازمان عضویت دارند، موجود نیست.
این گروه در 24 دسامبر سال 1865 در خلال جنگ‌های شمال و جنوب در تنسی اعلام موجودیت کرد اما در اواخر دهه 1870 دیگر نشانه‌ای از آن نبود. این گروه برای بار دوم در سال 1915 احیا شد و تا اواسط دهه 1920 در سراسر آمریکا دیدگاه‌های این گروه رواج پیدا کرد. این گروه بعد از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، جان تازه‌ای گرفت و فعالیت این گروه در دو سال اخیر در قالب تظاهرات خشونت‌آمیز و اقدامات به ظاهر ملی‌گرایانه با شعارهای برتری نژاد سفید تشدید شده است. حتی برخی شعار ترامپ با عنوان"آمریکا اول" را یکی از شعارهای الهام گرفته از جنبش کوکلاکس کلان می-دانند. بویژه اینکه پارچه نوشته های این شعار در بسیاری از تظاهرات گروه های نژادپرستانه دیده می شود. تصویر زیر یکی از تظاهرات کوکلاکس کلان در سال 1920 را نشان می دهد که بر روی پارچه نوشته های آن آمریکا اول آمده است.(بختیاری،1397 :1)
اقدامات آنتی فا ها
با توجه به حضور و فعالیت گروه های نژاد پرستی چون کوکلان کلان در آمریکا که از آنها تحت عنوان دسته راستی های افراطی نیز یاد می شود در چنین وضعیتی،کارکرد و اقدامات آنتی‌فا ها، بر هم زدن سخنرانی‌های راست افراطی و گردهمایی‌های آلت‌رایت است و برای این کار از شیوه‌های مختلفی استفاده می‌کنند مثل داد و فریاد و سرود خواندن و تشکیل زنجیره انسانی برای جلوگیری از حرکت تظاهرکنندگان راست‌گرا.برخی از آنها بی‌پروا از فعالیت آنلاین خود می‌گویند که شامل زیر نظر گرفتن راست افراطی در شبکه‌های اجتماعی هم هست. آنها اطلاعاتی شخصی طرف‌های مقابل را در اینترنت منتشر می‌کنند و باعث اخراج بعضی از طرفداران آلت‌رایت شده‌اند چون هویت آنها در اینترنت فاش شده است.آنها همچنین از روش‌های سنتی‌تر محلی برای راه‌اندازی تمجع و تظاهرات استفاده می‌کنند. افراطی‌ترین آنها ممکن است اسپری فلفل، چاقو، سنگ و زنجیر حمل کنند. آنها خشونت را کاملا نفی نمی‌کنند.
سابقه و پیشینه تبعیض در امریکا
اما تبعیض برای دیگر اقوام غیرسفیدپوست که تقریبا از قرن هفدهم آغاز شده بود تا دهه 1960 ادامه داشت. براساس قانون جیم کرو (Jim Crow Laws) با عنوان قانون "جدا اما برابر"( separate but equal) که بین سال‌های 1876 تا 1965 در در ایالت‌های مرزی و جنوبی آمریکا به اجرا درآمد، همه اماکن عمومی برای سیاهپوستان و سفیدپوستان جدا شد. مدارس دولتی، اتوبوس، قطار و حتی پارک‌ها جدا شد. در دهه 1950، جنبش سیاهپوستان علیه تبعیض نژادی به حرکت در آمد. اما حادثه بمبگذاری کلیسای خیابان شانزدهم در شهر بیرمنگهام ایالت آلاباما متعلق به آمریکایی‌های آفریقایی تبار، وجدان افکار عمومی در سراسر جهان را به درد آورد و فشارها برای رفع تبعیض نژادی در آمریکا تشدید شد. این حادثه یک نقطه عطف در تاریخ نژادپرستی در آمریکا محسوب می شود. در 15 سپتامبر سال 1963، گروه نژادپرست کوکلاکس‌کلان در یک اقدام تروریستی این کلیسا را منفجر کردند که در نتیجه آن چهار نوجوان سیاهپوست کشته شدند. این حادثه تنها چند هفته بعد از تظاهرات بزرگ سیاهان به رهبری مارتین لوتر کینگ در واشنگتن رخ داد.
مدت کوتاهی بعد از این حادثه بود که قانون حقوق مدنی 1964 تصویب شد و قانون جیم کرو به طور کلی ملغی شد. اما با تصویب این قانون، مسئله نژادپرستی در آمریکا به پایان نرسید به عنوان مثال در برخی ایالت‌های آمریکا، ازدواج میان نژادی ممنوع بود. در سال 1967 میلدرد لاوینگ، یک زن سیاهپوست و ریچارد لاوینگ یک مرد سفید در ویرجینیا به دلیل اینکه با یکدیگر ازدواج کرده بودند، به یک سال زندان محکوم شدند. چرا که آنها قانون همگرایی جنسیتی سال 1924 ( Racial Integrity Act of 1924,) را که در آن هر نژادی باید با هم نژاد و هم طبقه خود ازدواج می‌کردند، نقض کرده بودند. این مسئله به قدری در افکار عمومی بویژه در میان رنگین پوستان بازتاب داشت که در نهایت دیوان عالی آمریکا در سال 1967 قانون همگرایی در ازدواج را فاقد اعتبار دانست. با وجود لغو قوانین نژادپرستانه، دستگاه های اجرایی آمریکایی همچنان رفتارهای تبعیض آمیز با رنگین پوستان داشتند. به عنوان مثال از سال 1981 تا 1997، وزارت کشاورزی آمریکا علیه هزاران کشاورز سیاهپوست تبعیضاتی قائل می‌شد، آنها را از دریافت وام‌هایی که کشاورزان سفیدپوست دارای شرایط مشابه از آن برخوردار بودند، محروم می‌کرد.
برخی از مردم آمریکا پیروزی باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری سال 2008 را به عنوان طلیعه و نمادی برای پایان نژادپرستی در آمریکا می‌دانستند. با وجود این، همه شاخص‌ها در دو دوره ریاست جمهوری اوباما نشان می داد که نژادپرستی در این کشور نه تنها کاهش نیافت بلکه حتی ریاست جمهوری اوباما، منجر به سازمان یافته‌تر شدن نژادپرستان و به راه افتادن جنبش‌های دست راستی سفیدپوست شده است. حادثه ماه اوت 2017 در شارلوتسویل اوج نژادپرستی در آمریکا بود که سفیدپوستان آنگلوساکسونی، خواستار اخراج همه اقلیت‌ها از آمریکا شدند. در نتیجه این تظاهرات خشونت‌آمیز یک نفر کشته و 19 نفر دیگر مجروح شدند.
ترامپ و موضوع نژاد پرستی
در سال 1973، وزارت دادگستری آمریکا، پرونده‌ای علیه ترامپ و شرکتش را مطرح کرد. در این پرونده ترامپ متهم به تبعیض میان مستاجران سیاه پوست و سفیدپوست شد. ترامپ در ان زمان، صاحب یک شرکت املاک و مستغلات بود و رسما اعلام کرده بود: برای سیاهان خانه نداریم در سال 2011، او با مطرح کردن نظریه توهم محل توطئه، به باراک اوباما تاخت و اعلام کرد که او در آمریکا به دنیا نیامده است. او همچنین در یکی از سخنرانی های خود در جریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری در سال 2016، مهاجران مکزیکی را مشتی جنایتکار و تجاوزگر نامید. او همچنین با انتشار آمار جعلی در توئیتر خود اعلام کرد که اکثر جنایت های آمریکا توسط سیاهپوستان انجام می شود و این اتهامات را در سخنرانی‌های متعدد خود علیه غیرسفیدپوستان ادامه داد. او همچنین در سال 2018، در نشستی در اتاق بیضی کاخ سفید درباره مهاجرت، کشورهایی نظیر السالوادور، هائیتی و برخی کشورهای افریقایی را چاه توالت نامید.
با توجه به مطالب فوق می توان گفت که ماهیت اعتراضات در آمریکا فراتر از نژادپرستی است، اختلاف طبقاتی، تبعیض اجتماعی که در جامعه آمریکا حاکم شده و اقدامات ترامپ از زمان روی کار آمدنش بعنوان گسل هایی خاموش در جامعه آمریکا بودند که دوباره به حرکت در آمده و حالا بعد از سه سال نتیجه آن را می بیند و این گسل ها و شکاف ها موجب این وضعیت شده است؛ لذا نمی توان اعتراضات را فقط به تبعیض نژادی و نژادپرستی موجود در بطن جامعه آمریکا ربط داد. مرگ جورج فلوید توسط پلیس آمریکا و نحوه این مرگ که تصاویر آن منتشر شد و احساسات جامعه داخلی آمریکا و حتی بسیاری را در جهان متاثر و آزرده کرد، تنها جرقه ای شد تا مردم فرصتی پیدا کنند تا اعتراض خود به سیستم سیاسی حاکم بر کشور را نشان دهند. (ایزدی،1398)
نتیجه گیری
نژادپرستی در آمریکا مقوله‌ای نهادینه شده و ساختاری است و حتی اگر یک سیاهپوست هم در این کشور رئیس جمهور شود، این مقوله پایان نمی یابد. نظام آموزشی، نظام بهداشتی، دستگاه قضایی، پلیس، سرویس‌های امنیتی و نهادهای اجرایی به صورت نهادینه نژادپرست هستند و به برتری نژاد سفید آنگلوساکسون پروتستان اعتقاد دارند. کوکلاکس کلان نماد آمریکای واقعی است و ترامپ نیز در حال حاضر این ساختار نژادپرستانه را نمایندگی می‌کند.
تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل
منابع:
اولیایی،فاطمه (1386)آنتی فا درحقیقت دفاع ازخود است،پایگاه خبری انسان شناسی و فرهنگ، نشانی اینترنتی:
https://anthropologyandculture.ir/fa/
ایزدی،فواد(1398) اعتراضات داخلی آمریکا ادامه جنبش وال استریت است، پایگاه خبری الف، نشانی اینترنتی:
تهمینه بختیاری(1397) نژادپرستی در آمریکا، بزرگترین چالش اجتماعی،خبرگزاری صدا و سیما،نشانی اینترنتی:
آنیسا سوبه‌دار و مایک ولدینگ، آنتی فا چیست؟بی بی سی نیوز، آدرس اینترنتی:
https://www.bbc.com/persian/world-52868137
کمالی، علی(1393) گزارشی از نقض حقوق بشر در آمریکا؛نيادپرستی در قرن 21، نشانی اینترنتی:
فینی سیمون(1398)آنارشیسم برنامه ایبرای جایگزینی با نهاددولت ندارد در میان آنارشیست ها اجماعی برای نوع آلترناتیو وجودندارد،پایگاه خبری ایلنا، آدرس اینترنتی: