Developed in conjunction with Joomla extensions.

افغانستان فقط طالبان نیست

سید مهدی موسوی کارشناس ارشد روابط بین الملل

بعد از بیست سال ، طالبان دوباره قدرت را در افغانستان به دست گرفت .آمریکایی که با وعده نابودی طالبان و افراط گرایی به افغانستان حمله کرد ، اکنون جای خود را به طالبانی می دهد که نه تنها نابود نشد، بلکه از نظر ساختاری و نظامی قوی تر و از نظر دیپلماتیک فعال تر و با برنامه تر ، بازیگردانی می کند. مضحک تر از همه ، تامین امنیت خروج نیروها و اتباع آمریکایی در لحظات آخر توسط گارد ویژه طالبان می باشد.
بی شک طالبان ، این روزها بازیگر اصلی افغانستان می باشد و بسیاری از کشورها نیز امیدوارند این گروه بتواند با تشکیل دولت به اوضاع آشفته داخلی سر و سامان دهد.
اما طالبان ، آنچنان بی رقیب و هم پیمانان آن چندان هم وفادار نیستند. این گروه از نظر ائتلاف داخلی به شدت آسیب پذیر می باشد و احتمال دارد هر لحظه گروه حقانی ساز جدایی را کوک کند. حقانی ها خطرناک ترین افراد در بین طالبان هستند و بسیاری از بمب گذاری ها و عملیات های انتحاری به وسیله این گروه و افراد آن انجام می شود . تحلیل گران ، حقانی ها را از مهمترین نقاط قوت طالبان می دانند و معتقد هستند پیروزی های این ایام طالبان نتیجه تلاش جنگجویان حقانیست .
القاعده نیز از همپیمانان طالبان می باشد ، هرجند سران طالب ، این موضوع را تکذیب می کنند . اما شواهد متعددی وجود دارد که همکاری سران طالب و القاعده را اثبات می کند . ورود ( امین الحق ) مشاور ارشد بن لادن در میان استقبال مردم به ننگرهار از نمونه های بارز این روابط می باشد . در مذاکرات فی ما بین آمریکا و نمایندگان طالبان ، جلوگیری از قدرت یابی القاعده و گروه های تروریستی مدنظر واشنگتن از جمله شروط خروج نیروهای نظامی ائتلاف آمریکایی از افغانستان بود و عدم مشارکت رهبران القاعده در تشکیل دولت ائتلافی طالبان ، چه بسا موجب آغاز جدایی این دو گروه از یکدیگر باشد.
داعش خراسان ، که شعبه فعال این روزهای دولت اسلامی شام ، در افغانستان می باشد دیگر رقیب خطرناک طالبان است . که با فراهم شدن شرایط برای این گروه بسیاری از اعضا و همفکران داعش و جریان های سلفی در عراق ، سوریه ، اروپا و آسیای میانه خود را به افغانستان رسانیده و مسلح شده اند . علی رغم انکار رهبران طالبان و سران داعش خراسان این دو گروه در مقابله با نیروه های دولتی و آمریکایی همکاری های متعددی داشته اند و اکنون نیز مدعی ایفای نقش در فرآیند سیاسی افغانستان هستند.
احمد مسعود در پنجشیر نیز با تشکیل جبهه مردمی و با هدف تشکیل دولت دمکراتیک ، سعی در مقابله با نیروهای طالبان دارد و مذاکرات چندین باره بین این دو گروه نیز ، کاری به پیش نبرده و شواهد ،حکایت از درگیری های پراکنده بین نیروهای طرفین دارد. مسعود و نیروهایش تا حدودی توانسته اند حمایت برخی کشورهای اروپایی مثل فرانسه را جلب نمایند و با توجه به سابقه مقاومت جبهه شمالی در مقابله با طالبان ، اروپا و برخی کشورهای منطقه امید زیادی به آنها بسته اند و سعی دارند از این طریق فشار را بر طالبان حفظ نمایند . شدت گرفتن درگیری بین نیروهای مسعود و طالبان ، امکان دارد شرایط را برای تقسیم افغانستان فراهم کند و موجب تغییر مرزبندی های فعلی در منطقه شود.
در این بین ، بیان یک نکته حائز اهمیت است ، بیشتر نیروها و فرماندهان میانی و میدانی طالبان دارای تفکرات سلفی می باشند و این احتمال وجود دارد که اگر طالبان به سمت آزادی های مدنی پیش رود و برای جلب رضایت داخلی و خارجی نرمش نشان دهد ، خیل عظیمی از این نیروها به داعش خراسان ملحق شوند و چه بسا حقانی ها پیش قدم این اتفاق باشند . موضوعی که خود رهبران طالبان نیز به آن اذعان دارند و علت خانه نشینی زنان شاغل و محصل افغان را می توان در این راستا تحلیل نمود. بنابراین کار آنچنان هم که فکر می کنیم ساده نیست و دلیل تاخیر در تشکیل دولت نیز همین امر می باشد.
دخالت و موضع گیری برخی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای نیز به این اختلافات دامن می زند و هر بازیگری سعی دارد از این آب گل آلود ماهی خود را صید نماید.آمریکا ناچار به خروج از افغانستان بود ، اما بی برنامه هم خارج نشده و اهداف خود را پی ریزی کرده و مقابله با چین ، روسیه و به چالش کشیدن اروپا و ایران از جمله اهداف رهبران کاخ سفید می باشد. بهترین حالت برای آمریکا استمرار جنگ در افغانستان است و وجود گروه های متعدد مسلح شرایط را برای این امر فراهم می کند.

 

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل

تمامی حقوق برای مجله ایرانی روابط بین الملل محفوظ است ©2024 iirjournal.ir. All Rights Reserved

Please publish modules in offcanvas position.