Developed in conjunction with Joomla extensions.

راهبرد سیاست خارجی ایران در توازن بخشی شرق و غرب با تأکید بر رویکردهای منطقه ای در پیمان شانگهای

بنیامین صادقی پژوهشگر صلح و مناسبات بین المللی


تحولات، سیالیت و پویایی‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به ویژه بعد از وقایع انتقال قدرت در امریکا، ایران و اسراییل و برخی کشورهای دیگر و بروز پدیده کرونا و تضعیف اقتصاد دولت ها، بازتعریف نقش بازیگران اصلی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و لزوم شکل‌گیری راهبردی جدید را در سیاست خارجی ایران اجتناب ناپذیر می سازد و فرضیه اصلی این نوشتار مبتنی بر آن است که با توجه به اصل تقویت صلح و همکاری های منطقه ای و فرامنطقه ای، ایران باید به نوعی تعادل بین کشورهای شرقی و غربی با تاکید بر بهبود روابط منطقه‌ای با کلیه کشور های خاورمیانه دست یافت و در واقع باید به نوعی تعادل بین کشورهای شرقی و غربی دست یافت و جایگاه خاص ایران، همزمان با توازن و تعادل قوای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تثبیت یافته و رشد می یابد و ترکیب تدریجی و توسعه ی زمان بندی شده گسترش مناسبات با کشورهای غربی همزمان با گسترش روابط با کشورهای شرقی، آن را ضرورتی اجتناب ناپذیر برای ایران ساخته است.

 و به نظر می‌رسد که رابطه سیاست خارجی ایران، باید در مسیر تقویت جایگاه ایران در توازن منطقه‌ای و جهانی قرار گرفته و در یک روند گام به گام تکاملی و سازگاری یافته ی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دست یافته و یک رابطه مستقیم را بین تنش زدایی ایران با کشورهای شرقی و غربی و تقویت قدرت ملی ایران و دستیابی به گستره‌ ی وسیع تری از امنیت و منافع ملی ایران را ترسیم نمود و این مساله می‌تواند یک امتیاز و دستاورد مهم برای موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک ایران در قالب ادغام فرآیندها و بازفرآیندهای هم گرایانه ی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای محسوب گردد و لذا باید تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای چه در حوزه آسیای مرکزی و قفقاز و چه در خاورمیانه و چه در کشورهای حوزه شبه‌قاره، باید همواره در راهبرد سیاست خارجی ایران به عنوان یک عامل تسهیل‌کننده و تشویق کننده در مسیر حل بحران ها و منازعات در نظر گرفته شود.

لزوم ایجاد بازدارندگی نرم و تشکیل قدرت نرم، به معنای لزوم تقویت ائتلاف ها و همگرایی ها و همبودگی ها و عقد تفاهم نامه ها و قراردادها و معاهده نامه ها در سطح دولت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای محسوب می‌شود و در واقع باید مواضع اعلامی و اعمالی ایران گسترش خواهانه و زیاده خواهانه تلقی نشده، بلکه مبتنی بر مبانی همکاری جویانه و مشارکت جویانه تلقی گردد و این می‌تواند فرصت‌های نقش سازی در محیط‌های ژئوپلتیک را برای همراهی سایر بازیگران فعال، فراهم سازد و رویکرد حذفی نسبت به سایر بازیگران می‌تواند به رویکرد جلب مشارکت جویانه در قبال سایر بازیگران منطقه‌ای و جهانی بدل گردد و در حوزه رشد و توسعه اقتصادی کشور، یک رویش و جهش مناسب برای رشد اقتصادی کشور تلقی گردد و با توجه به تضادهای غیرضروری موجود بین ایران و کشورهای غربی و برخی کشورهای منطقه‌ای خاورمیانه، لزوم تقویت اتصال‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و ادغام اقتصادی و اتصال اقتصادی و گسترش تبادلات اقتصادی و انتقال تکنولوژی ها و سرمایه های مورد نیاز ایران باید در اولویت قرار گیرد و ایران می تواند با حفظ امنیت پایدار و تلاش در جهت افزایش قدرت ملی به گسترش حوزه های اثربخشی امنیتی و دفاعی همزمان با گسترش روابط با کشورهای شرقی من جمله روسیه، چین و هندوستان، قزاقستان و قرقیزستان و تاجیکستان و غیره همزمان به گسترش روابط و تنش زدایی با کشورهای غربی از جمله ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، آلمان، کانادا و استرالیا و غیره و در عین حال در رویکردهای منطقه‌ای به تلاش در جهت ایجاد رویه های مرضی الطرفین و بردبرد بین منازعات جاری بین اسراییل و فلسطین پرداخته و به بهبود مناسبات با کشورهای عربی با اولویت و مرکزیت عربستان و امارات توجه ویژه‌ای را معطوف نماید و در سطح ملی نیز ایران به رویکردهای مبتنی بر نگاه های همه شمول و فراگیر در قبال احزاب موجود در حاکمیت و اپوزیسیون توجه ویژه مصروف دارد و از ظرفیت های پیدا و پنهان احزاب در راس قدرت و اپوزیسیون در مسیر رشد قدرت ملی بهره برداری لازم را نمود و از این رهگذر ایران بتواند به چشم اندازهای روشن تری برای چانه زنی در مسیر رفع تحریم‌ها و اعتماد سازی مشترک با طرف های جهانی دست یابد، تا بتوان به وعده‌های اقتصادی پیش از تشکیل دولت سیزدهم در قبال شهروندان متعهد تر باقی ماند و بتوان به آنها جامه ی عمل پوشاند و یک بازی بردبرد را برای همه بازیگران در سطح ملی و فراملی رقم زد.

تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل

یادداشت

رضا میرزایی کارشناس ارشد روابط بین الملل
مجید نوری  عضو هیئت تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل 
مجید نوری عضو هیئت تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل
رضا میرزایی کارشناس ارشد روابط بین الملل
دکتر محمد منصورنژاد عضو هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران

گفتگو

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش در گفت‌وگو با ایلنا
دکتر امیر هوشنگ میرکوشش مدیر مسئول مجله ایرانی روابط بین الملل در گفت‌وگو با ...

مفاهیم و نظریه ها

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
رضا میرزایی کارشناس ارشد روابط بین الملل

مطالب پربازدید

دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
دکتر امیر هوشنگ میرکوشش
متن سخنرانی دکتر امیر هوشنگ میرکوشش به مناسبت 18 می روز جهانی موزه و میراث ...
دکترامیرهوشنگ میرکوشش

تبلیغات

فراخوان مقاله

تمامی حقوق برای مجله ایرانی روابط بین الملل محفوظ است ©2024 iirjournal.ir. All Rights Reserved

Please publish modules in offcanvas position.