دکتر امیر هوشنگ میرکوشش استاد روابط بین الملل و مدیر مسئول مجله ایرانی روابط بین الملل در گفتگو با ایلنا
آمریکا با استقرار در آلبانی به مسکو پیام می‌دهد/ چین مولفه تاثیرگذار برای حضور واشنگتن در تیرانا به حساب نمی‌آید
"امیرهوشنگ میرکوشش" کارشناس مسائل آمریکا، [مدیرمسئول مجله ایرانی روابط بین الملل] در تشریح دلایل استقرار نیروهای ویژه ایالات متحده در آلبانی در گفت‌وگویی اظهار کرد:
واقعیت این است که آمریکا بحث شرق‌گرایی را در دستور کار خود قرار داده که استراتژی ثابت این کشور در عرصه سیاست خارجی به حساب می‌آید و در دوران جو بایدن هم تمرکز بیشتری روی آن شده است. برخی می‌گویند که لازمه اجرایی شدن این راهبرد، خارج شدن ایالات متحده از خاورمیانه است که من مخالف این تحلیل هستم؛ چرا که آمریکا در خاورمیانه قرار است حکم ناظر را داشته باشد و احتمالاً پیگیری پرونده‌ها در این منطقه را به اروپا و اسرائیل واگذار می‌کند. حتی ممکن است روی روابطش با ایران هم سرمایه‌گذاری کند و توازن میان عربستان، ایران و اسرائیل به وجود بیاورد. در منطقه بالکان هم آمریکایی‌ها بدون شک خود را تقویت می‌کنند و استقرار نظامیان آمریکا در آلبانی هم یکی از همین دلایل است.
وی ادامه داد: عده‌ای معتقدند که ایالات متحده برای کنترل چین به بالکان و آلبانی وارد شده است اما واقعیت این است که تحلیل مذکور از نظر من اشتباه است؛ به گونه‌ای که چین عموماً برای ورود به یک کشور سعی می‌کند تا از طریق ابزارهای اقتصادی مانند اعطای وام‌های کلان و سرمایه‌گذاری، نفوذ خود را در آن جغرافیا افزایش دهد. از سوی دیگر باید توجه داشت که بالکان از حیث ساختاری، یک منطقه مهم برای شرق و غرب به حساب می‌آید. این کشور در دوره‌ای، حوزه نفوذ اتحاد جماهیر شوروی به حساب می‌آمد و از سوی دیگر بخشی از آن تحت نفوذ آمریکایی‌ها قرار داشته است. به همین دلیل معتقدم که چین در منطقه‌ای که دو قدرت بزرگ در آنجا منافع دارند، چندان حضور علنی نخواهد داشت و صرفاً بحث اقتصادی و تجاری را پیگیری می‌کند. در این میان درگیری روسیه و آمریکا بر سر پرونده اوکراین هم مطرح است و باید آن را مدنظر داشته باشیم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: ایالات متحده اعلام کرده که اگر مسکو بخواهد به این کشور حمله کند، تحریم‌های بی‌سابقه‌ای را علیه آنها وضع خواهد کرد. بر این اساس آمریکا و اروپایی‌ها هم سعی می‌کنند تا به هر ترتیب بتوانند روس‌ها را هدف خود قرار دهند و به همین دلیل معتقدم حضور نظامیان آمریکایی‌ها در آلبانی و استقرار نیروهای ویژه این کشور در تیرانا، به نوعی بحث تقابل واشنگتن و مسکو را برجسته می‌کند تا اینکه بخواهیم بگوییم آمریکایی‌ها برای مقابله با چین در آنجا حضور دارند. توجه داشته باشید که آلبانی عضو ناتو است و به همین دلیل زیر چتر امنیتی و حمایتی آمریکا قرار دارد و روس‌ها هم سعی نمی‌کنند که به این موضوع و تنش‌های پشت‌پرده آن دامن بزنند. نکته حائز اهمیت این است که در بحث مدیریت بحران‌های بین‌المللی، دو مدل کلی وجود دارد.
میرکوشش افزود: نخست، مدل مواجهه روس‌ها با این بحران‌ها است. کرملین به دلیل نگاه امنیتی پوتین، مقابله نظامی یا مقابله سخت را در دستور کار قرار می‌دهد تا به نوعی بتواند پاسخ این تهدیدها را به غرب بدهد. در مقابل، مدل مدیریت بحران‌ها توسط غرب و به خصوص ایالات متحده وجود دارد که عموماً نظامی نیست؛ چراکه واشنگتن بحث اقتصاد را با مقوله‌هایی مانند حقوق بشر و مسائل سیاسی پیوند میزند. اینکه آمریکا وارد بالکن و آلبانی شده، یک طرف قضیه است، ولی بخش دیگر اتحادهای جدیدی است که آمریکایی‌ها با پدید آوردن آن سعی می‌کنند بحران‌ها را مدیریت کند. در مقابل روس‌ها مجدداً بحث نظامی را مطرح می‌کنند که می‌توان به پرونده آبخازیا، اوستیا و شرق اوکراین اشاره کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با تمام این تفاسیر، رویارویی یا برخورد نظامی میان ایالات متحده و روسیه منتفی به نظر می‌رسد اما رقابت‌ها همچنان به قوت خود ادامه خواهد داشت؛ به گونه‌ای که روسیه به دنبال بازگشت به حوزه نفوذ قدیم خود در اوراسیا است. روس‌ها در واقع به دریای آزاد راه ندارند و نوع استراتژی نظامی آنها از زمان تزارها تاکنون دفاع زمینی بوده است که مرکزیت آن را باید مسکو دانست و حلقه‌های بعدی در اطراف این کشور تعریف می‌شود که جمهوری‌های جدا شده از شوروی سابق را هم در بر می‌گیرد. بر این اساس درست است که بالکان و آلبانی برای روس‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد اما فکر نمی‌کنم تقابل تمام‌قد با آمریکا به وجود بیاید، مگر آنکه رقابت تسلیحاتی افزایش پیدا کند که اگر این تنش بالا بگیرد، احتمال دارد که رویارویی به وقوع بپیوندد.
تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل
