دکتر امیر هوشنگ میرکوشش مدیر مسئول مجله ایرانی روابط بین الملل و استاد روابط بین الملل در گفت‌وگو با ایلنا
کارشناس مسائل آمریکا گفت: پروژه‌هایی مانند نئوم که توسط ولیعهد عربستان کلید خورده با سرمایه‌گذاری اروپا و آمریکا پیش رفته و همین موضوع می‌تواند باعث اعمال فشار غرب بر وی شود.
«امیرهوشنگ میرکوشش» کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به موضع رسمی کاخ سفید برای بازنگری روابط ایالات متحده با عربستان سعودی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از آنکه بخواهیم به واکنش ایالات متحده در قبال عربستان بپردازیم، باید توجه داشته باشیم که کاهش تولید دو میلیون بشکه نفت توسط اوپک پلاس بر اساس تصمیم گیری‌ها و آنالیزهای متفاوتی صورت گرفته است که در نهایت موجب شده تا ایالات متحده منافع خود را به خصوص در مواجهه با روسیه در خطر ببیند. طی روزهای گذشته مقام‌های ارشد عربستان سعودی بارها اعلام کردند که روابطشان با واشنگتن یک رابطه مستحکم و بدون تغییر است اما در مقابل شاهد آن هستیم که رئیس جمهور ایالات متحده به صراحت اعلام کرده که پیامدهایی در انتظار ریاض خواهد بود. بدون تردید این اقدام ایالات متحده و موضع رئیس جمهور این کشور نشان می‌دهد که پیوند روسیه و عربستان آن هم در حوزه انرژی به نفع واشنگتن نیست و مبنای این موضوع را باید جنگ اوکراین دانست.
وی ادامه داد: در راستای این وضعیت باید توجه داشت که در نظام کنونی بین‌الملل کشورهایی مانند هند، عربستان، برزیل، مکزیک، آفریقای جنوبی، ترکیه و غیره معتقدند که نظم کنونی در جهان چند قطبی است و به همین دلیل برای روسیه و چین یک نقش و جایگاه والایی را قائل می‌شوند که این تحلیل تا حدودی نادرست است. توجه داشته باشید که اگر قرار باشد چنین کشورهایی یک قرارداد یا توافق مشخص را با پکن و مسکو به امضا برسانند بدون شک آمریکا در روند اجرایی آن اخلال به وجود خواهد آورد و به صورت کلی نمی‌توان گفت که آمریکایی‌ها صرفاً به نظاره کردن این اتفاق‌ها می‌نشینند. بر همین اساس از نظر ایالات متحده کاهش دو میلیون بشکه‌ای تولید نفت از سوی اوپک‌پلاس، صراحتاً و علناً به نفع روسیه است؛ چراکه قیمت نفت حدود ۱۵ درصد افزایش داشته است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: این در حالی است که حملات کور و بی‌هدف روسیه به اوکراین هم نشان از مستأصل بودن این کشور دارد و نشان می‌دهد که مسکو از حیث نظامی توان رویارویی با مشکلات جاری در پرونده اوکراین را ندارد و علنا می‌توان خستگی و عصبانیت را در رفتار روس‌ها مشاهده کرد. به همین دلیل هر چه که به تضعیف غرب بیانجامد بدون تردید آمریکا و اروپا در شرایط فعلی با آن مخالفت خواهند کرد حتی اگر پای عربستان سعودی در میان باشد. توجه داشته باشید که افزایش قیمت نفت و گاز در ابتدای زمستان و فصل سرما باعث می‌شود که اروپا هم نگران شود. به همین دلیل فکر نمی‌کنم که دولت‌های حاضر در قاره سبز در شرایط کنونی به سمتی بروند که بخواهند عربستان سعودی را به صورت علنی خطاب قرار دهند.
وی گفت: ایالات متحده در مورد این موضع و اقدام عربستان به هر ترتیب سعی می‌کند که در آینده و در وقت مخصوص به خود پاسخ ریاض را بدهد. در مقابل هم تحریم‌ها علیه روسیه تا حد زیادی خود را نمایان کرده است و در شرایط کنونی مسکو عموماً با چین و ترکیه در حال پیشبرد مناسبات اقتصادی خود است. نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که برای بن سلمان و به طور کلی ساختار سیاسی عربستان سعودی، حمایت جو بایدن و تیمش از ولیعهد حاکم بر ریاض بسیار مهم است؛ چراکه بر اساس عزل و نصب‌های اخیر، پادشاه عربستان او را به سمت نخست‌وزیری برگزیده است و این برای ولیعهد ریاض بسیار مهم خواهد بود. از منظر دیگر باید توجه کرد که سیاست‌های داخلی آمریکا هم بر روی آرای انتخاباتی مانند انتخابات ریاست جمهوری و کنگره ایالات متحده اهمیت ویژه دارند و به صورت کلی مردم آمریکا چشمشان به دهان رئیس جمهور خود و اقداماتش است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: اینکه بگوییم پوتین و بن سلمان با یکدیگر علیه بایدن و دموکرات‌ها هماهنگ شده‌اند به نظرم تحلیل چندان درستی نمی‌تواند باشد. درست است که حضور ترامپ در آمریکا برای پوتین یک نعمت محسوب می‌شد اما در نهایت برای انتخابات کنگره متغیر‌های داخلی و به خصوص اقتصاد مهمترین رُکن اثرگذار در آرای حزبی خواهد بود. در نهایت معتقدم که اگر منازعه میان آمریکا و عربستان تشدید شود و رادیکال‌های رفتاری ریاض افزایش پیدا کند، بدون تردید ایالات متحده وارد مباحث اقتصادی و بازبینی آن در قبال عربستان خواهد شد. ابزار دیگر واشنگتن اعمال فشار بر ریاض در محور حقوق‌بشر خواهد بود و در نهایت اگر ریاض نتواند با آمریکایی‌ها وارد یک توافق مشخص شود بدون شک ایالات متحده ساقط کردن مرحله‌ای محمد بن سلمان را در دستور کار قرار می‌دهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: توجه داشته باشید که پروژه‌هایی مانند شهر نئوم که توسط ولیعهد عربستان کلید خورده است تا به اینجای کار با سرمایه‌گذاری اروپا و آمریکا پیش رفته است و همین موضوع می‌تواند باعث اعمال فشار غرب بر محمد بن سلمان شود. در پایان هم باید به این نکته اشاره کنم که تا حدود کمتر از یک دهه دیگر، الگوی مصرف انرژی و تکیه بر سوخت‌های فسیلی در جهان تغییر می‌کند و ما شاهد استفاده از سوخت‌های پاک و انرژی تجدیدپذیر خواهیم بود. همین موضوع می‌تواند میزان نفوذ کشورهای حاشیه خلیج فارس و منطقه را کاهش دهد؛ مضاف بر اینکه اگر قرار باشد آمریکا با عربستان برخورد کند بدون شک این برخورد چند مرحله‌ای و لایه به لایه خواهد بود.
تحریریه مجله ایرانی روابط بین الملل
